Als kind was ik al gefascineerd door de lisdodde. Met vriendjes struinde ik op mijn kaplaarzen door de polder op zoek naar ‘stinksigaren’.
We gaan in gesprek met Juul Willems, projectleider en adviseur bij de gemeente Amsterdam.
In de Burkmeer start in juli 2021 een proef met lisdoddeteelt. De teelt van lisdodde kan helpen om bodemdaling in veengebieden af te remmen waardoor er ook minder CO2 vrijkomt.
Polder Burkmeer
In Zunderdorp, behorend bij de gemeente Amsterdam, onder de Volgermeerpolder, ligt de drooggemaakte polder Burkmeer.
De gemeente Amsterdam heeft het initiatief genomen om aldaar een proef te starten met lisdoddeteelt. Het project is onderdeel van het Programma Vitaal Platteland Laag Holland.
Waarom Burkmeer?
“Willen we als gemeente de bodemdaling stoppen, dan moeten we dat regelen op onze eigen onverpachte grond. Daarbuiten nemen anderen de beslissing. De polder Burkmeer is zo’n gebied en is als kleine droogmakerij (± 60 ha) uitzonderlijk makkelijk te vernatten.
De initiatiefnemers zijn op zoek gegaan naar een teelt die heel nat is, om de bodemdaling in het gebied te stoppen. Het voordeel van lisdoddeteelt is dat het een aantal functies combineert, zoals waterzuivering en bodemherstel. Het past dus goed bij de overbemeste uitgangspositie van de polder. Verwacht wordt dat Lisdodde in te passen is als isolatiemateriaal van enkelsteens huizen via de techniek van Warmbouwen. Op die manier kan de teelt ook een bijdrage leveren aan de circulaire economie.”
Nog meer lisdodde projecten?
“In 2021 krijgt lisdodde een gewascode van de EU. Dat zal mogelijk meer initiatieven ontlokken. Op dit moment wordt de pilot bij Nauerna (proefvelden van het innovatieprogramma Veen) afgerond en er is een kleine proef van Waternet bij Ankeveen. Verder is er het grote project Marickenland van de Provincie Utrecht, in schaal vergelijkbaar met de Burkmeer”, vertelt Juul.
Dit lisdoddeplan wordt openbaar aanbesteed via een Europese aanbesteding in de vorm van de concessie. (aankondiging) De winnaar van de aanbesteding gaat het plan uitvoeren.
Hoe wordt de CO2 uitstoot op deze plek gemeten?
“Op 12 maart 2021 zijn 9 grondwaterstandbuizen geplaatst om uit te kunnen rekenen hoeveel broeikasgas wordt uitgestoten, vóór en na vernatting. Een veldploeg van de Radboud Universiteit is de hele dag bezig geweest om de buizen in de grond te krijgen. Op deze plek was het veen ca. 4 meter dik. In de diepere delen lag nog 2 meter veen. Zodra de automatische meetapparatuur is geplaatst komen de metingen binnen. Hierin kunnen we zien hoe de grondwaterstand reageert op regenbuien en verdamping en hoe ze reageren op wijzigingen in het peil van de polder. Dit is de belangrijkste invoer voor de berekening van de uitstoot van broeikasgas. Voor de aanbesteding is € 460.000 uitgetrokken voor 5 jaar teelt, voor 26 ha lisdodde met daaromheen 38 ha grasland.”
Pilot
“Tijdens de pilot zal duidelijk worden waarvoor de lisdodde gebruikt kan worden. Dat is mede afhankelijk van de partij die de lisdodde gaat telen en hoe andere initiatieven met lisdoddeteelt zich verder ontwikkelen. Deze pilot heeft als hoofdzaak om ervan te leren en duurt 5 jaar vanaf juli 2021. Daarna zal de teelt rendabel genoeg moeten zijn om voort te zetten. We doen deze proef dan ook om te onderzoeken hoe lisdoddeteelt het beste uitgevoerd kan worden en of deze rendabel kan zijn. Ik ben heel benieuwd naar de uitkomsten”, antwoord Juul enthousiast.
We blijven graag op de hoogte van de ontwikkelingen en ik kom graag eens op bezoek in dit gebied om op mijn kaplaarzen de ‘stinksigaren’ van Burkmeer van dichtbij te bekijken.
Inmiddels staat de aanbesteding voor de pilot lisdoddeteelt Burkmeer online en is er een webpagina beschikbaar: https://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/duurzaam-amsterdam/pilot-lisdoddeteelt-burkmeer/